Droga ku śmierci. Nowe zdjęcia z deportacji Żydów z Wrocławia
Ostatnie zdjęcia z drogi ku śmierci. Nowe fotografie, przedstawiające deportację Żydów z Wrocławia (wówczas Breslau), ujrzały światło dzienne. Zostały opublikowane z okazji przypadającego na 27 stycznia Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu w ramach projektu #lastseen.
Na nowe dokumenty, w tym nieznane dotąd zdjęcia z czasów Holocaustu, natrafiono w archiwum gminy żydowskiej w Dreźnie. To fotografie Żydów deportowanych z Wrocławia.
Do wojny gmina żydowska we Wrocławiu (wówczas Breslau – red.) należała do jednej z najliczniejszej i najważniejszej w ramach niemieckiej Rzeszy.
Historii wrocławskich Żydów sięga XIII wieku. W 1939 roku żyło ich tam ponad 10 tysięcy.
W latach od 1941 do 1944 roku wrocławscy Żydzi zostali deportowani do obozów zagłady w Bełżcu i w Auschwitz oraz do getta w dzisiejszym czeskim Terezinie, gdzie w czasie II wojny światowej istniał tak zwany obóz przejściowy.
Żydzi na deportację musieli czekać w punktach zbiorczych; był to m.in. dziedziniec przed Synagogą Pod Białym Bocianem oraz okolice obecnego Dworca Nadodrze i placu Strzeleckiego.
Na opublikowanych fotografiach widać między innymi młodą kobietę w jesiennym płaszczu, siedzącą na krześle pod drzewami w ogródku piwnym. Wygląda na zgubioną, jakby straciła już nadzieję. Nie jest sama, wkoło są inni ludzie. Wokół nich widać bagaże. Ci ludzie nie czekają jednak na kufel piwa – ale na deportację.
Było ich ok. 1000 osób. Na terenie karczmy „Schiesswerder” w pobliżu dworca spędzili cztery dni, by 25 listopada 1941 roku wsiąść do specjalnego pociągu, oznakowanego „Da 30”, który wywiózł ich do Kowna. Do tego położonego na Litwie miasta dotarli 29 listopada. Potem musieli przejść jeszcze 6 kilometrów do fortów tamtejszej twierdzy, gdzie wszyscy zostali rozstrzelani.
Seria opublikowanych właśnie zdjęć to 12 fotografii. Zrobił je 21 listopada 1933 roku Albert Hadda. Ryzykował życiem. Zachował aparat fotograficzny mimo zakazu. Przeżył Holocaust tylko dlatego, że jego żona była chrześcijanką. Po wojnie emigrował do Izraela.
Zdjęcia zostały opublikowane z okazji przypadającego na 27 stycznia Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu na portalu #lastseen. Tego dnia w 1945 roku obóz Auschwitz został oswobodzony przez Armię Czerwoną. Obóz był miejscem zagłady Żydów. Niemcy zgładzili w nim co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie żydowskiego pochodzenia.
